Ψηλαφίστε τον κόσμο πέρα από τις ιδιότητες του
Δρ Ευστράτιος Παπάνης
ΒΙΒΛΙΑ Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ τα 6 τελευταία βιβλία μας και 10 τεύχη του περιοδικού Σύγχρονη Κοινωνία Εκπαίδευση και Ψυχική Υγεία:
ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ Και συμμετέχετε στο νέο πρόγραμμα συμβουλευτικής παρέμβασης για την ενίσχυση της ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ:
ΔΡΑΣΕΙΣ 2022 Δείτε τις εκπαιδευτικές και συμβουλευτικές δράσεις μας εδώ:
…Αν, επομένως θέλετε να θεωρείστε εραστές των αληθινών διαπροσωπικών σχέσεων και τεχνίτες των αυθόρμητων, πηγαίων συναισθημάτων, επιδιώξτε να διακρίνετε μέσα από τον παραμορφωτικό καθρέφτη των κοινωνικών συμβάσεων και ιδιοτήτων και με εναργές πνευματικό βλέμμα αναζητήστε την πηγή του ψυχικού πλούτου, την ατόφια ασπαίρουσα ύπαρξη…
Αν κάτι σφίγγει την ψυχή σα βρόχος και σαν στυγερή αγχόνη, είναι οι απρόβλεπτες συνέπειες μιας σύνθετης διαδικασίας, που βοηθά τον λογικό εγκέφαλο να ταξινομεί, να ερμηνεύει, να προβλέπει και να αναδιαρθρώνει τον κόσμο τον οποίο αντιλαμβάνεται, προδιαθέτοντας ή καθορίζοντας, όμως, ταυτόχρονα το βάθος και το είδος της κατανόησης του.
Αναφέρομαι στην κατηγοριοποίηση των ερεθισμάτων, των εννοιών και κατ’ επέκταση όλου του επιστητού, σε οργανωμένα γνωστικά σχήματα, που αφομοιώνουν, επεξεργάζονται και συγκεντρώνουν πληροφορίες, διαχωρίζουν τα όμοια από τα διαφορετικά στοιχεία, δημιουργούν πρότυπα και μοντέλα, επεκτείνονται και αναπτύσσονται, συνδέονται με συναισθήματα, διασφαλίζοντας την επιτάχυνση της αντίληψης κάθε σύνθετου περιβάλλοντος και την απρόσκοπτη προσπέλαση της μνήμης με τρόπο συστηματικό και συγκροτημένο.
Κανένα νόημα δεν μπορεί να είναι χαοτικό και άναρχο. Όλα εντάσσονται, κατατάσσονται, συγκρίνονται, επιμερίζονται, δομούνται μέσα στο μυαλό, που σταδιακά αναλύει τα πάντα, πρωτόγνωρα και οικεία ερεθίσματα, υπό το πρίσμα των κατηγοριών του, των στερεοτύπων, των όρων, των αξιών, των κοινωνικών κατασκευών, των εμπειριών, της ικανοποίησης και αθροιστικά της κοσμοθεωρίας του.
Για να είναι όλα τούτα ταιριαστά και με καλή μορφή, συμπληρώνει τα κενά στις αναμνήσεις, απωθεί κάποιες άλλες, αναδιαρθρώνει τα σχήματα, παρατηρεί μόνο όσα μπορούν να προσεταιριστούν στην ιδεολογία του, παρακάμπτει το συνειδητό, αναμοχλεύει, περιπλέκει ή υπεραπλουστεύει, μέχρι που να μπορεί να επαναπαυθεί, γιατί προβλέπει (ή αυταπατάται ότι το πράττει) την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, πολλές φορές διαπλάθοντας την.
Ο εγκέφαλος αδιαφορεί αν η πλάση διέπεται από τον ντετερμινισμό: Το μόνο που έχει σημασία είναι, η πραγματικότητα την οποία προβάλλει, να αντικατοπτρίζει και να αντανακλά τον εαυτό του.
Τα αισθητηριακά δεδομένα δεν είναι παρά μια πρόφαση ή αφορμή, για να οικοδομήσει το δικό του απλοϊκό ή περίπλοκο σύμπαν, μέσα στο οποίο ο οργανισμός θα λειτουργήσει, θα αναπτυχθεί και θα αναπαραχθεί.
Η παραπάνω διαδικασία προσομοιάζει σε μια μινιμαλιστική αναπαράσταση της γενέσεως, επειδή η συνείδηση “γίγνεται” και δεν “υπάρχει”.
Πρόκειται για δυναμική κι όχι παθητική προσπέλαση της εμπειρικής αντίληψης, έστω κι αν κανείς οφείλει να υπερβεί τον συνεπακόλουθο σχετικισμό και τον υποκειμενισμό κάθε αλήθειας.
Παράλληλα όμως δεν μπορεί να αγνοηθεί η διαπίστωση ότι οι συμβολικές αυτές ιδιότητες, παρότι αποτελούν αποκυήματα ανωτέρων διεργασιών και αφαιρετικής σκέψης, λειτουργούν ως ετικέτες, που όταν αποδίδονται σε ανθρώπους και στις μεταξύ τους σχέσεις, παραπλανούν, όταν το αιτούμενο είναι να βιωθούν βαθιές αλληλεπιδράσεις ή να προχωρήσει βαθύτερα η ιδεατή ατραπός της αυτογνωσίας.